Lihkadeapmi ovddida buresveadjima

Jeavddalaš lihkadeamis lea dearvvasvuođa dáfus seamma stuorra mearkkašupmi, go oađđimis ja dearvvaslaš borramušas. Ja muitte ahte buotlágan lihkadeapmi ovddida dearvvasvuođa. Min gorut ii beroš, vázzágo olmmoš viehkanbuvssat juolggis meahcis vai oastinbuvssat juolggis gávpái. Juohke áidna lávkkis lea árvu.

Dutkanbohtosat lihkadeami ovdduin buresveadjima dáfus leat čielgasat. Jeavddalaš lihkadeapmi sáhttá eastadit eanáš oasi guhkesáiggebuohcuvuođain, earret eará diabetes-2, váibmo- ja varrasuotnabuohcuvuođaid, alla varradeattu ja buoideárvvuid, buoidivuođa, máŋggaid borasdávdatiippaid, doarjja- ja lihkadanorgánaid bákčasiid sihke šlundivuođa. Dávddaid eastadeami lassin lihkadeamis lea guovddáš rolla máŋggaid olbmui juo diagnoserejuvvon dávddaid iešdivššus.

Jeavddalaš lihkadeapmi ii ovddit dušše dearvvasvuođa, baicce dat maiddái ovddida oahppama ja muittu, lea veahkkin streassadilis ja lasiha eallinmovtta. Boarrásiin lihkadeapmi ja doarvái buorre fysalaš návccat buoridit ruovttus birgema vejolašvuođaid ja eastadit ravgamiid. 

Badjelmearálaš čohkkán, velohallan ja eará lihkatkeahtesvuohta leat dearvvasvuhtii vahátlaččat, beroškeahttá das man ollu olmmoš lihkada. Lea dehálaš ain finadit julggiid alde ja gaskkalduhttit ovtta sajis orruma nu dávjá go vejolaš, juoba diibmobeali gaskkaid. Álkimus vuohki álggahit lihkadeami leage dat, go mearrida geahpedit čohkkáma.

Lihkadanávžžuhusaid mielde bargoahkásaččat galggašedje lihkadit 2,5 diimmu vahkus dan mađe lossadit, ahte šieđđaluvvá ja bivastuvvá. Olmmoš sáhttá ovdamearkka dihte vázzit, sihkkelastit dahje háráhastit lasttaid. Nubbi molssaeaktu lea lihkadit vahkus 75 minuhta hui garrasit, ovdamearkka dihte čuoigat, spáppastallat dahje murret. Dákkár lihkadeapmi sávruda, muhto dan lassin galggaše maid gievrudit dehkiid ja hárjehallat goruda hálddašeami unnimustá guktii vahkus. Čohkkámis ja velohallamis galggaše doallat bottu nu dávjá go vejolaš. Lihkadeami meari ja lossatvuođa galgá heivehit dearvvasvuođa mielde.

Loga lasi iešguđet ahkeluohkáid lihkadanávžžuhusaid birra UKK-instituhta siidduin:

Vuollel skuvlaahkásaččat:  Vuollel skuvlaahkásaččaid lihkadanávžžuhusat – UKK-instituhta 

7–17-jahkásaččat:  Mánáid ja nuoraid lihkadanávžžuhusat – UKK-instituhta 

Bargoahkásaččat: Ollesolbmuid lihkadanávžžuhusat – UKK-instituhta 

Badjel 65-jahkásaččat: Lihkadanávžžuhusat badjel 65-jahkásaččaide – UKK-instituhta 

Lihkadanávžžuhusat doaibmahehttejuvvon olbmuide: Lihkadanávžžuhusat doaibmahehttejuvvon olbmuide – UKK-instituhta 

Gávnna iežat miela miel lihkadanvuogi ruoktogielddastat:

Gielddaid fállan

Organisašuvnnaid fállan

Lappi buresveadjinguovllu bálvalusat

Iešdikšunprográmmat

Lihkadeami álggaheapmi -iešdikšunprográmma

Easkka álgán lihkadeaddji hárjehus (gáibida nana dovdáheami)